Monoqrafiya Azərbaycanda Həmkarlar İttifaqlarınınyaranmasının 120 illiyinə həsr olunur Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu Müasir fəlsəfə problemləri şöbəsi, SOSİALLAŞMA PROSESLƏRİNINPROBLEMLƏRİ, vol.792, no.18 cild, pp.57-83, 2025 (Peer-Reviewed Journal)
Azərbaycanda fəhlə sinfinin ən kütləvi təşkilatlarındanolanilkhəmkarlar ittifaqları Rusiyada baş vermiş 1905-1907-ci illər burjuademokratik inqilabı dövründə yaranmışdır. Rusiya imperiyasınınmüxtəlifsənaye şəhərlərində olduğu kimi 1905-ci ildə Bakıda da ilkhəmkarlartəşkilatları meydana gəldi. 1905-ci il oktyabrın 17-də Bakıda konka(at-dəmir yolu) fəhlə və qulluqçularının həmkarlar ittifaqı fəaliyyətəbaşladı.Həmin ilin noyabrında mətbəə işçiləri həmkarlar ittifaqının əsası qoyuldu.1905-ci ildə mühəndis və texniklərin, həkimlərin, müəllimlərin, vəkillərinhəmkarlar ittifaqları yarandı. Bu dövrdə kontor qulluqçuları, şəhər,mədən qulluqçuları, ticarət gəmiçiliyi qulluqçularının xırda həmkarlarittifaqları da mövcud idi