Inteqration of CIS countries’ national standardization system into ISO standards

Creative Commons License

Aslanov Z.

Inteqration of CIS countries’ national standardization system into ISO standards , vol.10, pp.220-230, 2019 (Peer-Reviewed Journal)

Qısa məlumat

Milli sandartlaşdırma sistemlərinin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılmasının zərurətin izah etməzdən öncə ilk növbədə bu cür uyğunlaşma dedikdə nələrin nəzərdə tutulduğun aydınlaşdıraq. Milli standartlaşdırma sisteminin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması səviyyəsi mövcud sistemin beynəlxalq tələblərdən nə qədər fərqli olmasından asılıdır. İlkin bazası əvvəlcədən beynəlxalq tələblər əsasında qurulan sistemlərin həmin tələblərə uyğunluğu da daha çox olur. Ancaq keçmiş Sovet dövlətləri kimi inzibati-amrilik sisteminə əsaslanan ölkələrin milli standartlaşdırma sistemlərinin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması daha çətin və mürəkkəb proses olur. Bu cür sistemlərin uyğunlaşmasının mürəkkəb olmasına səbəb həmin sistemlərdə prinsipial və köklü dəyişikliklərin aparılması zərurətidir ki, bura əsasən aşağıdakılar daxildir:

· sistemin özünün bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə uyğunlaşdırılması. Belə ki, standartlaşdırmanın bazar iqtisadiyyatına uyğun olaraq məhsulların təhlükəsizliyinə məcburi tələblərin təmin və tətbiq edən texniki tənzimləmə və məhsulların keyfiyyətinə könüllü tələblər müəyyənləşdirən standartlaşdırma kimi iki hissəyə bölünməsi lazımdır. Bu isə uyğun olaraq iqtisadiyyata dövlət nəzarətinin də məhsulların təhlükəsizliyi ilə məhdudlaşdırılması və keyfiyyətin tənzimlənməsinin bazarın tələb-təklif qanuna buraxılmasını zəruri edir;

· sistemin əsasını təşkil edən standartlarda məhsullara dair tələblərin beynəlxalq standartların tələbləri ilə uyğunlaşdırılması. Bu isə minlərlə mövcud standartları yenidən işlənərək beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması deməkdir. Standartlaşdırma sisteminin ən çətin uyğunlaşma elementi də məhz budur. Çünki, keçmiş Sovet dövlətlərində standartlar beynəlxalq tələblər əsasında hazırlanmadığından demək olarki mövcud olan on millərlə standartlar yenidən işlənməlidir;