Research Information System
Beynəlxalq elmi konfrans. , vol.2, no.2, pp.62-63, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Əsas su elektrik avadanlığının həyat dövrünün monitorinqi konsepsiyası hidravlik qurğuların həyat dövrünün bütün mərhələlərində həyata keçirilməsini tələb edir. Bu cür yanaĢmaların həyata keçirilməsi məlumatın analitik mərkəzə davamlı Ģəkildə ötürülməsini tələb edir.Ölçmə və hesablama faza-xronometrik dəstəyin texniki vəziyyətinin və elementlərin qalıq ömrünün etibarlı hesablanması üçün informasiya və metroloji dəstək zəruridir. Onlar ən çox ehtimal olunan texnogen qəzaların obyektinə çevrilirlər. Avadanlıq komponentlərinin (hissələrinin) köhnəlməsi və aĢınması səbəbindən hidravlik aqreqatların istismarı zamanı etibarlılıq itkisinin aĢağıdakı tendensiyasını qeyd etmək olar: - axın yolunda turbinə daxil edilmiĢ hissələrin kavitasiya ilə məhv edilməsi; - izolyasiya materiallarının yüksək gərginliyə və cərəyana zəif müqaviməti nəticəsində əsas generatorun statorlarının elektrik sarğılarının və dirək rotorlarının dirək sarğılarının zədələnməsi; - o zaman elm və sənayemizin təklif edə biləcəyi istifadə olunan materiallara görə dayaq yatağının və istiqamətləndirici qanadın sürtünmə-sürüĢmə cütlərində dizayn qüsurları; - hidravlik qurğunun Ģaft xəttinin istehsal zavodları tərəfindən istehsalında vibrasiyaya, istiqamətləndirici rulmanların dayaq bloklarına (hissələrinə) alternativ yüklərə səbəb olan və nəticədə sonuncunun məhv edilməsinə səbəb olan qeyri-dəqiqlik; valların, hubın və dayaq yatağı diskinin flanĢ birləĢməsində contalardan istifadə edərək Ģaft xəttini düzəldin; - həndəsi ölçülərə, quraĢdırma boĢluqlarına, böyük hissələrin iĢarələrinə və s.-yə nəzarət etmək üçün alətlərin olmaması;[1,2] Avadanlıq bölmələrində nasaz hissələrin qismən dəyiĢdirilməsi ilə əsaslı təmir iĢləri aparılarkən mexaniki və generatorların elektrik hissələri. Hidravlik turbin bələdçi qanadlarının aqreqatlarının (hissələrinin) modernləĢdirilməsi üzrə iĢlər aparılarkən qanadlarda, qanad bıçağından qanad oxuna file keçid yerlərində yorğunluq çatları aĢkar edilmiĢdir. Yorğunluq çatları dərhal əmələ gəlmir, ənənəvi üsullarla zəif diaqnoz qoyulur və avadanlıq hissəsinin (montajının) sənaye istismarı zamanı qəfil məhv olması səbəbindən təhlükəlidir. [3, 4] Bununla əlaqədar olaraq, enerji avadanlığının həyat dövrünün və istismarının bütün mərhələlərində məlumat və metroloji təminat, texniki vəziyyətin qiymətləndirilməsi və diaqnostika hidrogeneratorların ən çox zədələnən komponentlərinin vəziyyətinin monitorinqi üçün aĢağıdakı üsulları ayırd etmək olar: 1. Əməliyyat resurs istehlakının təhlili. 2. TəftiĢlər (vizual və istifadə edilən endoskoplar və qüsurların aĢkarlanması [5,6]. 3. Stator sarımlarının izolyasiya vəziyyətinin monitorinqi. Hidrogenerator sarımlarının izolyasiya vəziyyətinin monitorinqi həm istismar zamanı, həm də dövri yoxlamalar zamanı davamlı olaraq həyata keçirilir. Dövri yoxlamalar zamanı ən etibarlı yoxlama növü sənaye tezliyinin artan AC gərginliyi ilə stator sarımının izolyasiyasının sınaqdan keçirilməsi hesab olunur. AĢağıdakı parametrlər ölçülür: izolyasiya müqaviməti, itki tangensi, sızma cərəyanları, kompleks keçiricilik, udma xüsusiyyətləri və qismən boĢalmaların gərginlikdən asılılığı müəyyən edilir.