"UNEC" nəşriyyatı, Baku, 2023
MÜNDƏRİCAT
Giriş…………………………………………………. |
3 |
I BÖLMƏ |
|
Su…………………………………………………… |
6 |
1.1. Nəmliyin
təyini üsulları |
8 |
1.1.1. Sabit çəkiyə
qədər qurudulmaqla nəmliyin ümumi miqdarının təyini............................................. |
8 |
1.1.2. Karl Fişer modifikasiya üsulu və titrləmə
yolu ilə nəmliyin ümumi miqdarının təyini........................ |
8 |
1.1.3.
İQ-qurudulma üsulu ilə qida məhsullarının nəmliyinin təyini......................................................... |
10 |
1.1.4.
Diferensial skan kalorimetriya üsulu ilə sərbəst və birləşmiş nəmliyin təyini............................ |
11 |
1.1.5.
Termoqravimetrik üsulla sərbəst və birləşmiş nəmliyin təyini............................................................ |
11 |
1.1.6.
Dielektrik ölçmələr əsasında sərbəst və birləşmiş nəmliyin təyini............................................. |
11 |
1.1.7. İstilik
tutumunun ölçülməsi əsasında sərbəst və birləşmiş nəmliyin təyini........................................ |
12 |
1.1.8. Nüvə-maqnit
rezonansı (NMR) üsulu ilə sərbəst və birləşmiş nəmliyin təyini............................ |
12 |
1.1.9.“Akvalab”
avtomatik cihazda suyun aktivliyinin təyini........................................................ |
12 |
1.2. LABORATORİYA İŞLƏRİ |
13 |
1.2.1. Karl
Fişer üsulu ilə nəmliyin təyini.................. |
13 |
1.2.2. Sürətlənmiş
qurutma üsulu ilə rütubətin kütlə payının təyini |
17 |
1.2.3.
Qida məhsullarının nəmliyinin təyinində İQ-qurutmanın tətbiqi |
20 |
1.2.4.
Qənnadı məmulatlarda suyun aktivliyinin təyini |
22 |
II BÖLMƏ 2. Lipidlər............................................................. |
26 |
2.1. Lipidlərin ayrılması və təyini
metodları.............. |
28 |
2.1.1.
Lipidlərin ümumi miqdarının Folç qarışığı ilə ekstraksiyası metodu
ilə təyini.................................... |
28 |
2.1.2. “Ümumi” lipidlərin kütlə payının Blayya-Dayer metoduna görə
ekstraksiyası metodu ilə təyini |
30 |
2.1.3. Filtrləşdirici
ayırıcı qıf vasitəsilə “ümumi” lipidlərin kütlə payının təyini...................................... |
32 |
2.1.4.
Sokslet aparatında ekstraksiya metodu ilə “sərbəst” lipidlərin kütlə payının təyini..................... |
33 |
2.2. LABORATORİYA İŞLƏRİ |
35 |
2.2.1.
Şirniyyat məmulatlarında yağın yod ədədinin təyini........................................................................... |
35 |
2.2.2. Şirniyyat
məmulatlarında turşu ədədinin təyini............................................................................ |
37 |
2.2.3. Şirniyyat məmulatlarında yağda peroksid ədədinin təyini............................................................ |
38 |
2.2.4. Yağların
funksional xassələrinin təyini............ |
39 |
2.2.5. Yağın
ilkin hidroliz yolu ilə arbitraj üsulu....... |
40 |
2.3. Qida maddələrində və bitki mənşəli
xammallarda lipidlər................................................... |
41 |
2.3.1.
Müxtəlif qida obyektlərində “sərbəst”
lipidlərin kütlə payının təyini...................................... |
43 |
2.3.2.
Bitki xammalı və onun emal məhsullarında “ümumi” lipidlərin kütlə payının təyini..................... |
45 |
2.3.3.
Qida obyektindən lipidlərin ekstraksiyası və onların qrup tərkibinin təyini...................................... |
48 |
2.3.4.
Qida piyləri və yağlarının qrup və yağ turşu tərkibinin
analizi......................................................... |
52 |
III BÖLMƏ Zülali maddələr........................................................... |
55 |
3.1. Zülalların ayrılması və təmizlənməsi................... |
58 |
3.2. Zülalların və amin turşularının tərkibinin təyini
metodları..................................................................... |
59 |
3.2.1.
Ümumi azotun Keldal metodu ilə təyini........... |
59 |
3.2.2. Keldal
metodu ilə zülali və qeyri-zülali azotun təyini............................................................................ |
64 |
3.2.3. Louri
metodu ilə zülalın təyini.......................... |
65 |
3.2.4. Zülalın
Bredforda görə göy kumassi ilə təyini.. |
66 |
3.2.5. Formol titrləmə metodu ilə amin
azotunun təyini………………………………………………… |
67 |
3.2.6. Amin azotunun təyini (mis
üsulu)……………. |
69 |
3.3. LABORATORİYA İŞLƏRİ |
70 |
3.3.1. Louri
metodu ilə zülalın təyini üçün kolibrləşmə əyrisinin
qurulması.................................. |
70 |
3.3.2.
Zülalların ekstraksiyası və çökdürülməsi.......... |
72 |
3.3.3. G – 50
Sefadeksi ilə kolonkanın kalibrləşdirilməsi......................................................... |
76 |
3.3.4. Maddələrin
sefadeks vasitəsilə gel xromotoqrafiya metodu ilə
fraksiyalaşdırılması......... |
79 |
3.3.5. Buğda zülalı və sutkalıq səməni zülalının
avtolizi......................................................................... |
83 |
IV BÖLMƏ KARBOHİDRATLAR................................................ |
85 |
4.1.
Karbohidratların təyini metodları......................... |
86 |
4.1.1.
Reduksiyaolunan şəkərlərin Bertran metodu ilə təyini....................................................................... |
86 |
4.1.2.
Kolorimetrik metodlarla (İ.S.Lurye) reduksiyaolunan şəkərlərin təyini............................... |
89 |
1.1.3. Reduksiyaolunan şəkərlərin
Şomadi-Nelson metodu ilə təyini.......................................................... |
93 |
4.1.4.
Fruktoza və digər ketoşəkərlərin təyini (Mak-Reri və Slatteriyə görə)............................................... |
94 |
4.1.5.
Nişastanın yodometrik metodla təyini (X.N.Poçinkə görə).................................................... |
96 |
4.1.6.
Şəkərlərin və nişastanın antron metodu ilə təyini............................................................................ |
99 |
4.1.7.
Sellülozanın təyini (Kyuşhner və Qanaka görə)............................................................................ |
100 |
4.1.8.
Qida liflərinin fermentativ metodla təyini........ |
102 |
4.2. LABORATORİYA İŞLƏRİ |
108 |
4.2.1.
Qənnadı istehsalı məhsullarında ümumi şəkərlərin miqdarca təyini........................................... |
108 |
4.2.2.
Çörəyin hazırlanması prosesində şəkərlərin tərkibinin dəyişməsi.................................................... |
112 |
4.2.3.
Nişastanın turşu ilə hidrolizi və hidroliz məhsullarının eyniləşdirilməsi.................................... |
118 |
V FƏSİL MİNERAL
MADDƏLƏR ......................................... |
122 |
5.1. Mineral maddələrin təyini
üsulları...................... |
123 |
5.1.1. Kül tərkibinin təyini.......................................... |
123 |
5.1.2. İonometriya üsulu ilə natrium və ya
kaliumun təyini............................................................................ |
126 |
5.1.3. Alov fotometriya üsulu ilə natrium
və ya kaliumun təyini........................................................... |
129 |
5.1.4. Fotometriya üsulu ilə
dəmirin miqdarının təyini.......................................................................... |
131 |
5.1.5.
Atom-absorbsiya spektroskopiya üsulu............ |
132 |
5.2. Qida məhsullarının mineral tərkibinin
öyrənilməsi.................................................................. |
133 |
5.2.1. Şirə, şərab materialları və şərablarda
kalsium ionlarının
miqdarının təyini………………………… |
137 |
5.2.2. Qida xammalı və qida məhsullarında
qeyri-üzvi kationların və anionların analizi üçün ionometriyanın tətbiqi................................................. |
138 |
5.2.3.
Atom-absorbsiya spektroskopiya üsulu ilə qida məhsullarında müəyyən ionların
(Fe, Cu, Ni və Mn) təyini.................................................................... |
147 |
VI FƏSİL VİTAMİNLƏR............................................................ |
151 151 |
6.1.
Ümumi məlumat................................................... |
151 |
6.1.1. Yüksəkeffektiv maye
xromatoqrafiya üsulu ilə BAƏ-də A, E vitaminlərinin və karotinoidlərin
birlikdə təyini.............................................................. |
152 |
6.2.
A, E vitaminlərinin və β-karotinin miqdarının təyini............................................................................ |
153 |
6.2.1.
Askorbin turşusunun (C vitamini) təyini üsulu |
162 |
VII FƏSİL FERMENTLƏR VƏ DİGƏR BİOLOJİ AKTİV BİRLƏŞMƏLƏR........................................................ |
170 |
7.1.
Fermentin aktivliyinin ifadə üsulları.................... |
172 |
7.2. Fermentin aktivliyinin təyini
üsulları................... |
173 |
7.2.1.
Alkoqoldehidrogenazanın aktivliyinin təyini.... |
174 |
7.2.2. Q.Q.Dubsov və M.P.Popovun modifikasiya üsulu ilə lipoksigenazanın aktivliyinin təyini……….. |
175 |
7.2.3. Anson modifikasiya üsulu ilə
proteazların aktivliyinin təyini........................................................ |
177 |
7.2.4. Şomadi-Nelson reaktivindən istifadə
etməklə endoqlükozanın aktivliyinin fotokolorimtrik üsulla təyini............................................................................ |
178 |
7.2.5. Antron reaktivinin
ifadəsi ilə endoklükozanın aktivliyinin fotokolorimetrik üsulla təyini………….. |
179 |
7.2.6. Pektinesterazanın aktivliyinin təyini…………. |
180 |
7.2.7. Dənli bitkilərə lipazanın
titrimetrik üsulla təyini............................................................................ |
181 |
7.3.
LABORATORİYA İŞLƏRİ |
183 |
7.3.1. Gel-xromotoqrafiya üsulu ilə kartof
suyunun fraksiyalaşması. Müxtəlif fraksiyaların inhibitor aktivliyinin öyrənilməsi............................................... |
183 |
7.3.2. Qıcqırma zamanı maya
ilə qlutation ifrazının intensivliyinin təyini.................................................... |
188 |
7.3.3.
Spirtin qıcqırması zamanı maya tərəfindən ifraz olunan məhsulların tədqiqi.................................. |
192 |
VIII
FƏSİL |
196 |
QİDA ƏLAVƏLƏRİ................................................... |
196 |
8.1.
Qida emulqatorları................................................ |
197 |
8.2. Qliserid təbiətli qida
emulqatorlarının tərkibinin öyrənilməsi.................................................................. |
199 |
8.3. LABORATORİYA İŞLƏRİ |
202 |
8.3.1. Qliserid təbiətli emulqatorların
qrup və yağ-turşu tərkibinin təyini.................................................. |
202 |
8.3.2.
Kommersiya lesitin nümunələrinin tərkibinin öyrənilməsi.................................................................. |
207 |
8.3.3.
Qida emulqatorların xassələrinin öyrənilməsi... |
211 |
8.4.
Qatılaşdırıcılar və geləmələgətiricilər.................. |
214 |
8.5. Misin fotokolorimetrik
təyini............................. |
215 |
8.6.Pektinlərin kompleksəmələgətirmə
qabiliyyətinin öyrənilməsi........................................... |
218 |
8.7.
Konservantlar....................................................... |
223 |
8.8. Benzoy və sorbin turşularının
xromatoqrafik təyini............................................................................ |
224 |
8.8.1. Benzoy və sorbin
turşularının ayrılması............ |
225 |
8.8.2.
Nazik layda xromatqrafik ayrılma..................... |
226 |
8.8.3.
Benzoy və sorbin turşularının mövcudluğunun müəyyən edilməsi və təsdiqi....................................... |
227 |
8.8.4.
Benzoy və sorbin turşularının miqdari təyini.... |
227 |
8.8.5. Yüksəkeffekiv maye xromatoqrafiya üsulu ilə benzoy və sorbin turşularının miqdari
təyini……….. |
229 |
8.9. LABORATORİYA
İŞLƏRİ |
230 |
8.9.1. Marqarin məmulatlarında konservantların nazik
təbəqəli xromatoqrafiya üsulu ilə müəyyən edilməsi və identifikasiyası…………………………. |
230 |
ƏDƏBİYYAT………………………………………. |
235 |