FİLOLOGİYA MƏSƏLƏLƏRİ, vol.11, pp.34-40, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
The Azerbaijani language is one of the oldest languages. This language was formed on
the basis of rich turkic language. Azerbaijani language has evolved with other turkic languages.
Interaction of different out there at certain times. The first written monuments as "Kitabi-Dede
Gorgud", our language has a unique role in the study of the facts. The creativity of Nasimi is the
beginning of a literary language based on. He greatly enriched the vocabulary composition of
the Azerbaijani language, the native language has the possibility to identify all of the lexicalsemantic. Fuzuli creativity reached the top of the literary language.
In XVII-XVIII centuries the Azerbaijani literary language of the times of formation of
national language based on the expires. Is times of formation of the national language and its
place on the basis of the literary language. In this period formed the national literary language
with Vagif. Condition of Azerbaijani literary language Azerbaijani literary language can be
called up in XVII century old, and after XVII century. In subsequent circulation Azerbaijani
language has towards modernization. Technology development at a time when the prevalence
of neologisms in Modern Azerbaijani language is observed. Obtaining neologism than in our
own words the minority, but for now these reforms are carried out.
The Azerbaijani language was called differently at different times. This language, which
for a long time was called "Turkish language", "Turki", "Tatar language", "Azerbaijani turkish",
after gaining independence was declared as "Azerbaijani language", which was recorded in
official documents.
At present thanks to the attention and care of the state program on development of the
language is made, orders and decrees issued. The article discusses issues related with the
Azerbaijan language and its development.
Azərbaycan dili qədim dillərdən biridir. Bu dil zəngin ümumtürk dil bazasında formalaşmışdır. Azərbaycan dili digər türk dilləri ilə qarşılıqlı inkişaf yolu keçmişdir. Qarşılıqlı əlaqə
müəyyən zaman kəsiyində fərqlərin də ortaya çıxması ilə nəticələnmişdir. "Kitabi-Dədə
Qorqud" ilk yazılı abidəmiz olaraq dil faktlarının öyrənilməsində müstəsna rola malikdir. Ədəbi
dilin başlanğıcı olaraq Nəsimi yaradıcılığına əsaslanırıq. O, Azərbaycan ədəbi dilinin lüğət
tərkibini xeyli zənginləşdirmiş, ana dilinin bütün leksik-semantik imkanlarını üzə çıxarmışdır.
Füzuli yaradıcılığı ilə ədəbi dil zirvəyə çatmışdır.XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycan ədəbi dilinin
ümumxalq dili əsasında formalaşması dövrü bitir. Yerini isə ədəbi dilin milli dil əsasında
formalaşması dövrü alır. Bu dövrdə Vaqif ilə milli ədəbi dil təşəkkül tapır. Şərti mənada XVII
əsrə qədərki Azərbaycan ədəbi dilini - köhnə, XVII əsrdən sonrakı isə yeni Azərbaycan ədəbi
dili adlandıra bilərik. Sonrakı dövrlərdə artıq Azərbaycan dili müasirləşməyə doğru istiqamət
almışdır. Texnikanın inkişaf etdiyi bir dövrdə Müasir Azərbaycan dilində neologizmlərin
üstünlüyü müşahidə olunur. Alınma neologizlərlə müqayisədə öz sözlərimiz azlıq təşkil etsə də,
hazırda bunun üçün islahatlar aparılır. Azərbaycan dili müxtəlif dövrlərdə fərqli adlarla
adlandırılmışdır. Uzun müddət "türki", "türk dili", "Azərbaycan türkcəsi", "tatar dili" kimi
adlarla adlandırılan bu dil müstəqillikdən sonra "Azərbaycan dili" olaraq sənədlərdə əksini
tapmışdır.Hazırda dövlətin diqqət və qayğısı nəticəsində dilin inkişafı ilə bağlı proqramlar
hazırlanır, sərəncam və fərmanlar verilir. Məqalədə Azərbaycan dili ilə və onun təşəkkülü ilə
bağlı məsələlərdən bəhs edilir.