Akademik Məlumat İdarəetmə Sistemi
Azərbaycan Respublikası «Təhsil» Cəmiyyəti «Bilgi» dərgisi. Sosial Bilgilər jurnalı , vol.1, pp.12-16, 2003 (Peer-Reviewed Journal)
Taxes, duties, and charges occupy a key place in the system of financial relations between the state and society, ensuring its economic stability and ability to perform social, infrastructural, and regulatory functions. This abstract examines the economic essence of these mandatory payments, their functional purpose, and their importance for budget formation. It emphasizes that taxes are the main source of state revenue, facilitating the redistribution of resources and creating conditions for economic development. Duties play an important role in regulating foreign economic activity, protecting the domestic market, and supporting national producers. Fees ensure the funding of specific government services, regulating individual areas of activity.
The analysis shows that an effective system of taxes, duties, and charges promotes budgetary stability, stimulates investment, enhances economic competitiveness, and ensures social justice. A comprehensive approach to the formation and application of these payments is an important condition for balanced economic development and strengthening public administration.
Vergilər, rüsumlar və yığımlar dövlət və cəmiyyət arasında maliyyə münasibətləri sistemində əsas yer tutur, onun iqtisadi sabitliyini və sosial, infrastruktur və tənzimləyici funksiyaları yerinə yetirmək qabiliyyətini təmin edir. Bu xülasə bu məcburi ödənişlərin iqtisadi mahiyyətini, funksional məqsədini və büdcənin formalaşması üçün əhəmiyyətini araşdırır. Vergilərin dövlət gəlirlərinin əsas mənbəyi olduğu, resursların yenidən bölüşdürülməsini asanlaşdırdığı və iqtisadi inkişaf üçün şərait yaratdığı vurğulanır. Rüsumlar xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsində, daxili bazarın qorunmasında və milli istehsalçıların dəstəklənməsində mühüm rol oynayır. Rüsumlar müəyyən dövlət xidmətlərinin maliyyələşdirilməsini təmin edir, ayrı-ayrı fəaliyyət sahələrini tənzimləyir.
Təhlil göstərir ki, effektiv vergilər, rüsumlar və yığımlar sistemi büdcə sabitliyini təşviq edir, investisiyaları stimullaşdırır, iqtisadi rəqabət qabiliyyətini artırır və sosial ədaləti təmin edir. Bu ödənişlərin formalaşmasına və tətbiqinə kompleks yanaşma tarazlı iqtisadi inkişaf və dövlət idarəçiliyinin gücləndirilməsi üçün vacib şərtdir.