Transmilli şirkətlərin rəqabət qabiliyyliyinin əhəmiyyətinin əsaslandırılması və onların transmilli biznes sistemində rolu


Creative Commons License

Allahverdiyeva M.

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Elmi Xəbərləri, vol.3, no.3, pp.28-38, 2015 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Tədqiqatin əsas məqsədi transmilli şirkətlərin rəqabətliliyinin əksər hallarda transmilli  biznesin  bütövlükdə rəqabət  dərəcəsi ilə müəyyən olundugunu əsaslandırmaqdır. Bu mövqedən çıxış  edərək, bizim  fikrimizcə, transmilli şirkətlərin rəqabətliliyini  həm xarici ticarət rəqabəti  sistemində, həm də transmilli şirkətlərin özlərinin rəqabət sistemində tədqiqatını aparmaq lazımdır. Tədqiqat isi  xarici və yerli alimlərin bu istiqamətdə tədqiqatlarinin, məqalələrinin sistemli təhlilinə və məntiqi umumiləsmə kimi tədqiqat usuluna əsaslanir. Təqdiqat isində transmilli şirkətlərin rəqabət qabiliyyətliyinin ölkənin və sahənin rəqabət qabiliyyətliyi ilə əlaqəsi, BİF və BİİF-in reytinq metodologiyasının əsas üstünlükləri və catışmazlıqları, rəqiblər üçün baryerlərin formalaşdırılması prosesi muəyyən edilmisdir. Tədqiqat nəticəsində askar edilmisdir ki, transmilli şirkətlərin  rəqabət qabiliyyətliliyinə  iki  mövqedən  baxmaq  lazımdır: -bir-birindən  izolə  edilmiş, ayrı-ayrı   mili  bazarlarda rəqabət; - müxtəlif  daxili  bazarlarda qiymət və rəqabət şərtləri  bir-biri  ilə sıx əlaqədar olan qlobal  rəqabət. Bir sözlə, transmilli şirkətlər qlobal rəqabətdə başqa ölkələrdə yaratdıqları mövqelərini  möhkəmləndirirlər.Tədqiqatin məhduduiyyətləri  hazırkı tədqiqat ücün daha səhih, səlahiyyətli məlumatların tələb olunmasındadır. Tədqiqatin elmi yeniliyi transmilli şirkətlərin rəqabət  qabiliyyətliliyi, transmilli biznesdə üc istiqamətdə - həm ölkələr, həm sahələr, həm də transmilli şirkətlər аrasında rəqabət qabiliyyətliliyinin əsaslandırılmasındadır.